Π Λ Ω Τ Ι Ν Ο Σ Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ 205-270 π.κ.χ.

Π Λ Ω Τ Ι Ν Ο Σ  Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ 205-270 π.κ.χ.

 

H Φιλοσοφία κατά τον Πλωτίνο είναι οδός ζωής, απαιτούσα όχι μόνον εντατική πνευματική, άλλα και εντατική ηθική προσ­πάθεια.

Είναι η διαδικασία για την ανακάλυψη του τί πράγματι είμαστε και ποιά είναι η κατα­γωγή μας.

Ορθώς φιλοσοφούντες, γινόμαστε ενήμεροι του εαυτού μας, ως έχοντος, πέραν της συνήθους ανθρώπινης εμπειρίας, μια αιώνια ύπαρξη σ’ έναν θείο κόσμο ζώσης Διανοίας.

Η Φι­λοσοφία λοιπόν είναι η διαδικα­σία της αυτό-ανακαλύψεως και της αυξούσης ενημερότητας για την πραγματικότητα. Πρέπει να υπάρχει μια Ατελείωτη φορά προς επάνοδο στην ένωση με το ΑΓΑΘΟΝ. Είναι θέμα εμπειρίας, όσο και παραδόσεως και σχολαστι­κής μελέτης.

Το βασικό σχέδιο της πραγματικότητας, κατά τον Πλωτίνο₍ συνίσταται στο ότι η Υπερ­βατική πηγή είναι ΜΙΑ, ακαθόριστη και απεριόριστη, παράγει δε σειρά επιπέδων υπάρξεως, τα οποία είναι προοδευτικώς λιγό­τερο ενοποιημένα, περισσότερο διασκορπισμένα και διαχωρισμέ­να, συνεπώς Ασθενέστερα και Ατελέστερα.

  Ωστόσο, το έσχατο και κατώτερο, το φυσικό σύμπαν, έχει έναν βαθμό ενότητας, πού το προφυλάσσει από την πτώση στη μή-ύπαρξη, διά της δυνάμεως του ΕΝΟΣ, της υπερ­βατικής πηγής της Πραγματικό­τητας.

    Ο Πλωτίνος ήταν σαφώς και αλανθάστως μονοθεϊστής, υπό την έννοια, ότι πίστευε σε ένα μο­ναδικό Υπέρτατο Ον, την Υψίστην θεία Διάνοια.

Τόνιζε την Υπεροχή του Υπέρτατου θεού και ανέπτυσσε μια αρνητική θεολογία, στην οποίαν ελέγετο ότι ο θεός είναι «όχι τούτο, όχι εκείνο» για να δείξει, ότι ή ανθρώπινη σκέψη και φαντασία αδυνατούν να τον συλλάβουν.

Η γλώσσα μπορεί μόνον να σημειώσει τον δρόμο προς Αυτόν, χω­ρίς και να τον φτάσει.

Ακόμη και τα ονόματα ΕΙΣ και ΑΓΑ­ΘΟΣ δεν είναι κατάλληλες περι­γραφές του. Καίτοι όμως είναι πέραν του λεκτικού, δεν είναι μια απλή άρνηση ή αφαίρεση. Είναι περισσότερο, όχι λιγότερο, από οποιαδήποτε αντίληψη μπορούμε να σχηματίσουμε γι’ αυτόν, διότι είναι πέραν της σκέψεως και του λεκτικού.

Ούτε εί­ναι μακράν από μας, είναι παρών εις πάντας, ανάλογα με την ικανότητα τους να τον δεχθούν, αν και ελάχιστοι διαθέτουν την απαιτούμενη τρομακτική διανοη­τική και ηθική πειθαρχία για μια τέτοια υποδοχή.

Ο άνθρωπος είναι πνεύμα, κατ’ εικόνα θεού, έχοντας μια διάνοια πρόσκαιρα κατοικούσα και χρησιμοποιούσα το φυσικό του σώμα ή μια σειρά σωμάτων, και μπορεί, διαφεύγοντας από αυτόν τον κατώτερο κόσμο και επιστρέφοντας, μέσω εξαγνίσεως, στην αληθινή του διαμονή του θείου Κόσμου, να φτάσει στην αληθινή ευτυχία.

Κατά τον Πλωτίνο, η μυστική ένωσης απαιτεί μια γερή ηθική βάση και παρατεταμένη άσκηση της διανοίας.

Ο αληθινός αντικειμενικός σκοπός του καλού κ’ αγαθού ανθρώπου, είναι η εν πνεύματι επάνοδος στον θείο Κόσμο της Διάνοιας, στον όποι­ον πράγματι ανήκε, ένα κόσμο απροσμετρήτως ανώτερο του κό­σμου των αισθήσεων.

Η αναζήτηση του θεού, η ανακάλυψη του θείου Κόσμου της Διανοίας και της υπερβατικής πηγής του είναι αντάξια των καλών και σοβαρών πνευμάτων.

 

Ορφέας Αργυρός